Cấu tạo cơ bản của máy xông khí dung (để hiểu đúng cách làm sạch)
Trước khi tiến hành vệ sinh, cần nắm rõ các bộ phận chính:
Bộ phận | Chức năng | Cần vệ sinh | Tần suất |
---|---|---|---|
Bộ nén khí / đầu tạo sóng siêu âm | Tạo áp lực hoặc rung động để phun sương thuốc | Không rửa trực tiếp bằng nước | Lau khô hằng ngày |
Buồng chứa thuốc (chamber) | Nơi chứa dung dịch thuốc | Có | Sau mỗi lần dùng |
Ống dẫn khí (tubing) | Dẫn luồng khí từ máy đến buồng thuốc | Có, nhưng tránh ngâm lâu | Mỗi ngày |
Mặt nạ hoặc ống ngậm miệng | Tiếp xúc trực tiếp với người dùng | Cần khử khuẩn kỹ | Sau mỗi lần dùng |
Lưới rung (với máy mesh) | Phun thuốc qua rung động cơ học | Có, nhưng làm nhẹ tay | Sau mỗi lần dùng |
Quy trình vệ sinh máy xông khí dung (chuẩn kỹ thuật)
Theo American Association for Respiratory Care (AARC) và khuyến nghị của Bộ Y tế Việt Nam (QCVN 9:2019/BYT), quy trình chuẩn vệ sinh máy khí dung bao gồm 5 bước:
Bước 1: Ngắt nguồn điện & tháo rời linh kiện
- Rút điện trước khi vệ sinh.
- Tháo rời buồng chứa thuốc, mặt nạ, ống dẫn.
- Không mở phần thân máy nén (phần có động cơ) nếu không phải kỹ thuật viên.
Lưu ý: Không dùng tay ướt chạm vào dây điện hoặc ổ cắm. Đây là nguyên nhân gây chập mạch hoặc rò điện.
Bước 2: Làm sạch sơ bộ bằng nước sạch
- Rửa các bộ phận (buồng thuốc, mặt nạ, ống dẫn) bằng nước ấm (~40°C).
- Dùng dung dịch trung tính (như nước rửa bình sữa trẻ em) pha loãng.
- Lắc nhẹ, không dùng bàn chải kim loại để tránh xước.
- Xả lại bằng nước cất hoặc nước muối sinh lý 0,9%.
Bước 3: Khử khuẩn
Có thể áp dụng một trong các phương pháp sau:
Phương pháp | Dung dịch | Thời gian ngâm | Ghi chú |
---|---|---|---|
Ngâm dung dịch sát khuẩn y tế | Cồn 70%, chlorhexidine 0.05%, hoặc dung dịch oxy già 3% | 10–15 phút | Thích hợp cơ sở y tế |
Đun sôi nhẹ (đối với linh kiện nhựa chịu nhiệt) | Nước sôi 90–100°C | 10 phút | Dành cho gia đình |
Dụng cụ tiệt trùng UV / hơi nước | Máy tiệt trùng chuyên dụng | Theo hướng dẫn thiết bị | Hiệu quả cao, không gây biến dạng |
Theo nghiên cứu của Viện Pasteur TP.HCM (2022), khử khuẩn bằng hơi nước ở 95°C trong 10 phút tiêu diệt được >99,9% vi khuẩn đường hô hấp thông thường.
Bước 4: Làm khô và bảo quản
- Đặt các bộ phận trên khăn giấy sạch, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Có thể dùng khí nén y tế khô để thổi khô nhanh (nếu có).
- Tuyệt đối không dùng máy sấy tóc, vì nhiệt cao có thể làm biến dạng nhựa.
- Sau khi khô hoàn toàn, lắp lại hoặc cất trong túi chống bụi chuyên dụng.
Bước 5: Kiểm tra và chạy thử
- Kết nối máy, bật nguồn chạy thử 1–2 phút để đảm bảo luồng khí đều.
- Kiểm tra xem có tiếng ồn lạ, rung mạnh hay rò khí không.
- Nếu có dấu hiệu bất thường → ngừng sử dụng, gửi kỹ thuật viên kiểm tra.
Lịch bảo dưỡng định kỳ cho máy khí dung
Máy xông khí dung là thiết bị y tế nhóm B (theo phân loại Bộ Y tế), cần được bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo hiệu năng và an toàn điện sinh học.
Thời gian | Công việc bảo dưỡng | Thực hiện bởi |
---|---|---|
Hàng ngày | Làm sạch và khử khuẩn buồng thuốc, mặt nạ, ống dẫn | Người dùng / nhân viên y tế |
Hàng tuần | Kiểm tra lưu lượng phun, độ ồn, ống dẫn khí | Nhân viên phụ trách thiết bị |
Mỗi 3–6 tháng | Thay mặt nạ, ống dẫn, lưới rung (nếu có) | Kỹ thuật viên |
Mỗi 12 tháng | Hiệu chuẩn lưu lượng, đo áp suất đầu ra, kiểm tra điện trở cách điện | Kỹ sư bảo trì thiết bị y tế |
Theo chuẩn ISO 13485:2016, mọi thiết bị y tế phải được ghi chép nhật ký bảo dưỡng và vệ sinh định kỳ.
Dấu hiệu nhận biết máy cần bảo trì hoặc thay thế
- Giảm lượng sương phun rõ rệt dù đã làm sạch.
- Máy phát tiếng kêu bất thường, rung mạnh.
- Ống dẫn khí hoặc buồng thuốc đổi màu, giòn, nứt.
- Máy tắt đột ngột khi đang hoạt động.
- Có mùi khét, khí nóng phát ra từ thân máy.
Khi xuất hiện những dấu hiệu này, không nên tự ý mở máy mà liên hệ kỹ thuật viên hoặc trung tâm bảo hành được ủy quyền để kiểm tra.
Mẹo giúp kéo dài tuổi thọ máy xông khí dung
- Dùng thuốc đúng loại: tránh dung dịch dầu hoặc tinh dầu (có thể làm tắc màng rung).
- Không đổ quá liều lượng thuốc – gây tràn buồng, ảnh hưởng lưu lượng khí.
- Đặt máy nơi khô ráo, tránh độ ẩm > 70%.
- Sử dụng điện áp ổn định (qua ổn áp hoặc UPS nếu khu vực điện không ổn định).
- Không để trẻ em tự thao tác máy.
Theo Philips Respironics (2023), máy được vệ sinh và bảo dưỡng đúng cách có thể tăng tuổi thọ thêm 40–50% so với sử dụng thông thường.
Quy trình bảo dưỡng chuyên sâu (cho kỹ thuật viên y tế)
Tại các cơ sở y tế, bảo dưỡng chuyên sâu cần tuân theo quy trình ISO/IEC 60601-1 về an toàn thiết bị điện y tế:
Kiểm tra tổng thể:
- Độ kín khít các mối nối.
- Dây điện, phích cắm, ổ nguồn.
- Kiểm tra rò điện và điện trở cách điện.
Kiểm tra hiệu năng:
- Đo áp suất đầu ra bằng máy đo lưu lượng khí (Flowmeter).
- Đo kích thước hạt aerosol (nếu có thiết bị).
- So sánh với thông số chuẩn của hãng sản xuất.
Thay thế phụ tùng hao mòn:
- Màng lọc khí, vòng cao su, lưới rung, van 1 chiều.
- Cập nhật hồ sơ kỹ thuật:
- Ghi nhật ký bảo trì, ký xác nhận bởi kỹ sư thiết bị y tế.
Câu hỏi thường gặp (FAQs)
1. Có thể dùng cồn 90 độ để khử khuẩn máy xông khí dung không?
Không khuyến khích. Cồn 90 độ dễ làm biến dạng nhựa. Nên dùng cồn 70 độ hoặc dung dịch chlorhexidine.
2. Máy có thể rửa trong máy rửa chén không?
Không. Nhiệt độ cao và áp lực nước có thể làm hỏng linh kiện nhựa và gioăng cao su.
3. Nếu không sử dụng lâu ngày, cần làm gì?
Vệ sinh, làm khô, bọc kín trong túi chống ẩm và bảo quản nơi khô ráo 25°C.
4. Có nên bôi dầu hoặc mỡ bảo dưỡng vào khớp nối không?
Không. Dầu có thể làm tắc đường khí và giảm độ kín. Chỉ sử dụng phụ kiện chính hãng.
Máy xông khí dung là thiết bị hỗ trợ điều trị quan trọng trong các bệnh lý hô hấp, nhưng để đạt hiệu quả tối ưu, việc vệ sinh và bảo dưỡng đúng cách đóng vai trò then chốt.
Một thiết bị được chăm sóc tốt không chỉ giúp duy trì hiệu suất phun sương ổn định, mà còn đảm bảo an toàn cho bệnh nhân và kéo dài tuổi thọ lên đến 5–7 năm.
Quang Dương Medical – đơn vị phân phối thiết bị y tế chính hãng, cung cấp dịch vụ bảo dưỡng định kỳ, kiểm định an toàn thiết bị khí dung, máy hô hấp theo chuẩn Bộ Y tế.
Để mua hàng, hãy gọi đến Hotline: 096.55.88.369
Quang Dương Medical - nhà cung cấp thiết bị y tế hàng đầu Việt Nam
Hotline: 096.55.88.369
Website: https://quangduongmed.com
VPHN: Số 20 lô E, Khu ĐTM Đại Kim, P. Định Công, Hà Nội
VPHCM: Số 273/21/16 Tô Hiến Thành, phường Hòa Hưng, TP HCM
Tài liệu tham khảo:
- American Association for Respiratory Care (AARC) – Nebulizer Maintenance Standards, 2023.
- WHO – Guidelines for Home Respiratory Equipment Hygiene, 2022.
- Journal of Aerosol Medicine and Pulmonary Drug Delivery, 2023.
- Bộ Y tế Việt Nam – QCVN 9:2019/BYT.
- Philips Respironics Technical Report, 2023.
- Viện Pasteur TP.HCM, Báo cáo nghiên cứu khử khuẩn thiết bị khí dung, 2022.