Máy đo điện não (EEG): Nguyên lý hoạt động, ứng dụng & tiêu chí lựa chọn

Máy đo điện não (EEG) là gì?

Máy đo điện não (Electroencephalography – EEG) là thiết bị y tế dùng để ghi lại hoạt động điện sinh học của não bộ thông qua các điện cực đặt trên da đầu. Hoạt động điện này phản ánh sự phóng xung đồng bộ của các tế bào thần kinh vỏ não và có mối liên hệ chặt chẽ với trạng thái ý thức, giấc ngủ, nhận thức cũng như nhiều bệnh lý thần kinh.

EEG là một trong những phương pháp thăm dò chức năng thần kinh không xâm lấn, an toàn, có giá trị cao trong lâm sàng. Khác với các phương tiện chẩn đoán hình ảnh như CT hay MRI chỉ phản ánh cấu trúc, EEG cho phép đánh giá chức năng động của não, đặc biệt hiệu quả trong các rối loạn mang tính “thoáng qua” như cơn động kinh.

Trong thực hành y khoa hiện đại, EEG được xem là xét nghiệm nền tảng trong chuyên ngành thần kinh – tâm thần, hồi sức cấp cứu và y học giấc ngủ.

EEG là phương pháp:

• Không xâm lấn
• An toàn
• Có thể lặp lại nhiều lần
• Phù hợp cho cả người lớn và trẻ em

Nguyên lý hoạt động của máy EEG

Hệ thống EEG hoạt động dựa trên 4 bước chính:

1. Thu nhận tín hiệu điện não

Các điện cực (Ag/AgCl) được đặt trên da đầu để thu tín hiệu điện não có biên độ rất nhỏ (μV). Các dòng máy KT88 của Contec hỗ trợ nhiều kênh thu đồng thời, giúp ghi nhận chính xác hoạt động não tại nhiều vùng.

2. Khuếch đại & lọc nhiễu

Tín hiệu được khuếch đại bằng bộ khuếch đại sinh học độ nhiễu thấp, kết hợp:

• Lọc thông cao / thông thấp
• Lọc nhiễu điện lưới 50 Hz → Đảm bảo sóng EEG rõ ràng, ổn định.

3. Chuyển đổi & hiển thị số

Tín hiệu analog được chuyển sang dạng số, hiển thị thành sóng EEG theo thời gian thực trên phần mềm. Người dùng có thể:

• Phóng to / thu nhỏ
• Đánh dấu sự kiện
• So sánh đa kênh

4. Phân tích & lưu trữ

Dữ liệu EEG được lưu trữ để:

• Đọc kết quả
• So sánh theo dõi
• Hội chẩn chuyên khoa

Ứng dụng lâm sàng của máy đo điện não

1. Chẩn đoán và theo dõi động kinh

EEG là xét nghiệm nền tảng trong động kinh học, giúp:

• Phát hiện sóng spike, sharp wave
• Định hướng vùng ổ động kinh
• Theo dõi đáp ứng điều trị

2. Đánh giá rối loạn ý thức & hôn mê

Trong hồi sức – cấp cứu, EEG hỗ trợ:

• Phân biệt hôn mê chuyển hóa và tổn thương não
• Phát hiện động kinh không co giật

3. Chẩn đoán bệnh não lan tỏa

EEG giúp đánh giá:

• Viêm não
• Bệnh não chuyển hóa
• Sa sút trí tuệ

4. Y học giấc ngủ

EEG là thành phần không thể thiếu trong:

• Đa ký giấc ngủ
• Phân tích các giai đoạn ngủ

5. Theo dõi trong phẫu thuật và hồi sức

EEG được dùng để:

• Theo dõi độ sâu gây mê
• Phát hiện thiếu máu não
• Đánh giá chức năng não sau phẫu thuật

Tiêu chí lựa chọn máy đo điện não cho cơ sở y tế

Khi lựa chọn EEG, cơ sở y tế cần cân nhắc:

• Số kênh phù hợp nhu cầu
• Chất lượng bộ khuếch đại
• Phần mềm phân tích dễ sử dụng
• Khả năng mở rộng trong tương lai
• Dịch vụ bảo hành – đào tạo – hỗ trợ kỹ thuật

Các dòng KT88 của Contec đáp ứng tốt các tiêu chí này trong phân khúc chi phí hợp lý – hiệu quả lâm sàng cao.

Máy đo điện não (EEG) là thiết bị không thể thiếu trong chẩn đoán và theo dõi bệnh lý thần kinh. Việc lựa chọn đúng cấu hình EEG giúp:

• Nâng cao độ chính xác chẩn đoán
• Tối ưu chi phí đầu tư
• Phù hợp định hướng phát triển lâu dài

CÂU HỎI THƯỜNG GẶP (FAQs)

1. Máy đo điện não (EEG) có gây đau hoặc nguy hiểm cho người bệnh không?

Không. EEG là phương pháp không xâm lấn, hoàn toàn an toàn và không gây đau. Các điện cực chỉ thu nhận tín hiệu điện não từ bề mặt da đầu, không phát xung điện vào cơ thể. EEG có thể thực hiện nhiều lần, kể cả ở trẻ em, phụ nữ mang thai và người cao tuổi.

2. EEG có thay thế được CT hoặc MRI não không?

Không. EEG và CT/MRI là các phương pháp bổ sung cho nhau, không thay thế nhau.

• CT/MRI: đánh giá cấu trúc giải phẫu não (u não, xuất huyết, dị dạng…)
• EEG: đánh giá chức năng điện học của não, đặc biệt hữu ích trong động kinh, rối loạn ý thức và bệnh não lan tỏa

Trong thực hành thần kinh, bác sĩ thường chỉ định kết hợp EEG và hình ảnh học để tăng độ chính xác chẩn đoán.

3. Khi nào cần thực hiện đo điện não (EEG)?

EEG thường được chỉ định trong các trường hợp:

• Nghi ngờ động kinh hoặc theo dõi bệnh động kinh
• Rối loạn ý thức, ngất không rõ nguyên nhân
• Nghi ngờ viêm não, bệnh não chuyển hóa
• Theo dõi bệnh nhân hôn mê hoặc hồi sức thần kinh
• Đánh giá rối loạn giấc ngủ

4. EEG thường quy và Video EEG khác nhau như thế nào?

EEG thường quy: thời gian ghi ngắn (20–40 phút), dùng để sàng lọc và chẩn đoán ban đầu

Video EEG: ghi kéo dài nhiều giờ hoặc nhiều ngày, kết hợp hình ảnh và điện não → tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán động kinh phức tạp

Các model như KT88 2400 và KT88 3200 có thể đáp ứng tốt EEG thường quy và mở rộng cho Video EEG tùy cấu hình.

5. Bao nhiêu kênh EEG là đủ cho thực hành lâm sàng?

16–18 kênh: đủ cho phòng khám và EEG cơ bản

21–24 kênh: tiêu chuẩn lâm sàng, đáp ứng hầu hết chỉ định tại bệnh viện

32 kênh trở lên: chuyên sâu, nghiên cứu, Video EEG

Do đó:

• Phòng khám: KT88 1800
• Bệnh viện tuyến tỉnh: KT88 2400
• Trung tâm thần kinh: KT88 3200

6. Kết quả EEG có chính xác tuyệt đối không?

EEG có độ nhạy cao, nhưng kết quả phụ thuộc vào:

• Thời điểm ghi (có cơn hay không)
• Chất lượng thiết bị
• Kỹ thuật gắn điện cực
• Kinh nghiệm bác sĩ đọc EEG

Một EEG bình thường không loại trừ hoàn toàn động kinh, vì vậy cần kết hợp lâm sàng và các xét nghiệm khác.

7. Máy EEG có cần hiệu chuẩn và bảo trì định kỳ không?

Có. Theo khuyến cáo của các hiệp hội thần kinh:

• Máy EEG cần được kiểm tra định kỳ bộ khuếch đại và điện cực
• Vệ sinh điện cực sau mỗi lần sử dụng
• Cập nhật phần mềm và kiểm tra tín hiệu nền thường xuyên

Việc bảo trì đúng giúp đảm bảo độ chính xác và tuổi thọ thiết bị.

8. Máy EEG Contec KT88 có phù hợp với điều kiện vận hành tại Việt Nam không?

Có. Các dòng KT88 1800 – 2400 – 3200 được thiết kế:

• Giao diện thân thiện
• Phần mềm dễ sử dụng
• Cấu hình phù hợp thực hành lâm sàng
• Chi phí đầu tư hợp lý
• Phù hợp với phòng khám, bệnh viện công – tư và trung tâm chuyên khoa tại Việt Nam.

Để mua hàng nhanh nhất, hãy gọi đến Hotline: 096.55.88.369

Quang Dương Medical - nhà cung cấp thiết bị y tế hàng đầu Việt Nam

Hotline: 096.55.88.369

Website: https://quangduongmed.com

VPHN: Ô 20 Lô E Khu ĐTM Đại Kim, Phường Định Công, Thành phố Hà Nội

VPHCM: Số 273/21/16 Tô Hiến Thành, Phường Hoà Hưng, TP Hồ Chí Minh

Tài liệu tham khảo

1. American Clinical Neurophysiology Society (ACNS) 
2. International Federation of Clinical Neurophysiology (IFCN)
3. World Health Organization (WHO) 
4. European Federation of Neurological Societies (EFNS)
5. American Academy of Neurology (AAN)